otGj0oR. Tüp Bebek TedavisiAnne olma heyecanınızı sizinle paylaşıyoruz. Tedavinizin eksiksiz ve başarılı bir şekilde tamamlanması için Medistate Kavacık Hastanesi Tüp Bebek Ünitesi olarak hep yanınızda olacağız. Bu süreçte doktorunuz her an yanınızda olacak ve aklınıza takılan her soruya cevap verecektir. Çıktığınız yol zor ve stresli olabilir. İşte bu yüzden nelerle karşılaşabileceğinizi anlatan bu broşürü hazırladık. Okumanızı tavsiye bebek uygulaması 3 aşamadan oluşur;Yumurtalıkların uyarılmasıYumurta toplanması ve döllenmeEmbriyo transferiİlk Adım; Yumurtalıkların Uyarılması,Yumurtalar, içi sıvı dolu folikül keseciklerin içinde gelişir. Bu foliküllerden büyümelerine orantılı olarak E2 hormonu salgılanır. Foliküllerin gelişimi ve sayısı vajinal ultrasonUSG ile izlenir. USG ile birlikte kandaki estrojen hormonuna E2 bakılarak yumurtaların kalitesi ve olgunluğu hakkında fikir edinilir. Tedavide uygulanacak protokol ve kullanılacak ilacın tipi ve dozuna, hastanın klinik ve laboratuvar verilerine göre karar verilir. Yumurtalıkların uyarlamasına başlandıktan sonra belirli aralıklarla ultrason ve hormon kontrolleri için çağırılabilirsiniz Tedavi sırasında 3-4 kez.Kanda E2 ölçümünün sonucu ve ilaç dozajları size kliniğiniz tarafından bildirilecektir. Ultrason ile görüloen folikül sayısı kadar yumurta çıkmayabilir. Genelde çapı 14 mm’in üzerinde olan foliküllerden olgun yumurta çıkar. Ultrason takipleri sırasında değerlendirilen bir diğer faktör de; rahim içini döşeyen ve endometrium adı verilen tabakanın yapısı ve kalınlığıdır. Endometrium embriyonun yuvalanması ve gebelik oluşumunda büyük önem arz gelişim dönemi ortalama 9-10 gün olup, bu süreç daha kısa veya daha uzun da olabilir. Foliküllerin boyutu belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra yumurtaları olgunlaştırıcı son iğne HCG yapılır ki; buna halk arasında çatlatma iğnesi denir. Aslında amaç foliküller çatlamadan yumurtaları belli bir olgunluk aşamasında toplamaktır. İğne yapıldıktan ortalama 36 saat sonra yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem sırasında anestezi verilir ve hasta hiçbir acı ToplanmasıYumurta toplama işlemi anestezi altında yapılacağından en az 6 saat öncesinden itibaren ağızdan katı ve sıvı alımı yapılmaz. Yumurta toplama işlemi yaklaşık 5-15 dakika sürer. Vajinal ultrason eşliğinde ince bir iğnenin yumurtalıklara sokularak, içlerinde yumurta bulunan foliküllerin boşaltılması esasına dayanır. İşlem bittikten 2 saat sonra hastaneden ayrılabilirsiniz. Hastaneden ayrılmadan önce hemşirelerimiz size bundan sonra neler yapmanız gerektiği ve kullanacağınız ilaçlar hakkında bilgi vereceklerdir. Yumurta toplama işlemi ile eş zamanlı olarak eşiniz de sperm verecektir. Erkekte azospermi menide sperm bulunmaması varlığı, verilen örnekteki spermin çok kötü olduğu durumlar ve örnek verememe durumlarında, testislerden cerrahi yöntemlerle sperm arama işlemi yumurta toplama işlemi günü ya da daha önce yapılacaktır. Cerrahi işlemin daha önce yapıldığı durumlarda elde edilen testis dokusu dondurulur ve mikroenjeksiyon işleminin yapılacağı gün çözülür. Yumurtaların hepsi mikroenjeksiyon işlemine uygun olmayabilir. Döllenen yumurta sayısı ile ilgili bilgiyi ertesi gün embriyolaglarımız size vereceklerdir. Döllenen yumurtaların sayısı ve oluşan embriyoların kalitesine göre transfer günü belirlenecektir. Sperm VermeYumurta toplama işlemi sırasında erkekten de sperm alınacaktır. Sperm vermek için gerekli olan uyarılar ve dikkat edilecek hususları embriyolaglarımız size anlatacaktır. Sperm örneğinin bu iş için özel olarak hazırlanmış odamızda verilmesi gerekir. Örnek verme konusunda sıkıntı yaşayan hastalarımız bu durumu önceden doktoru ile ve Spermin BirleştirilmesiKlasik tüp bebek yöntemi Bu yöntem IVF dünyasında kullanılan ilk yöntemdir. Bu yöntemde, her bir yumurtanın etrafına – sperm bırakılarak bunlardan birinin yumurtayı döllemesi beklenir. Bu yöntem için sperm sayı ve kalitesinin iyi olması Günümüzde yaygın olarak kullanılan yöntemdir. Özellikle erkek faktörlerinde tek seçenektir. Mikroskop altında özel pipetler yardımı ile her yumurtaya bir sperm enjekte edilir. Döllenme oranı bu yöntemde daha işleminden ortalama 16-18 saat sonra işlemden 1 gün sonra spermin yumurtayı dölleyip döllemediğine bakılır. İstisnalar hariç bugün transfer yapılmaz. Döllenmiş yumurtalar tekrar kültür ortamına konulur ve ileri aşamalara ulaşması TransferiEmbriyo transferinin hangi gün yapılacağına oluşan embriyoların sayı ve kalitesi ile hastanın varsa daha önceki tedavilerindeki bilgilere göre krar verilir. Oluşan embriyolar bir katarer yardımıyla rahim ağzından nazikçe geçilerek rahim içerisine verilir. Embriyo transferi ağrılı bir işlem değildir ve anestezi gerektirmez. Transfer sırasında rahim içine yerleştirilecek embriyoların bırakılacağı bölgeyi ultrasonda görebilmek için idrar kesenizin dolu olması önerilir. Bilimsel açıdan transferden sonra hastanedeki 2 saat yatak istirahati gebelik başarısı açısından yeterilidir. Transfer edilecek embriyo sayısına kadının yaşı ve deneme sayısına göre karar verilir. Transfer yapıldıktan sonra yeterli sayı ve kalitede embriyo kalmışsa ailenin onayı ile bu embriyolar dondurulabilir. Embriyo dondurmanın iki avantajı vardır. Eğer tedavide gebelik oluşmazsa sonraki denemede pahalı iğneleri kullanıp, yumurta toplama operasyonuna gerek kalmadan ve çok daha ekonomik bir fiyata kalan embriyolar verilebilir ya da gebelik ve doğumun gerçekleştiği durumlarda ikinci çocuk isteği durumlarında bu embriyolar TestiEmbriyo transferinden 12 gün sonra kanda gebelik testi Beta-hCG yapılarak gebelik olup olmadığı anlaşılır. Testin pozitif olduğu durumlarda, test iki gün sonra tekrarlanır. İlk değerin, iki gün içerisinde yaklaşık iki kat yükse3lmesi beklenir. Hastanın adet görmesi gebelik oluşmadığı anlamına gelmez. Transferden 3 hafta sonra ultrasonda gebelik kesesi BaşarıTüp bebek tedavisi hiçbir zaman yüzde yüz sonuç verecek bir yöntem değildir. Başarıyı belirleyen en önemli faktörlerden biri kadın yaşıdır. Bu nedenle tüp bebek tedavisine karar verildikten sonra zaman kaybetmeden tedavi yapılmalıdır. Sigara içimi hem kadın hem de erkekte başarıyı azaltan çok önemli bir etkendir. Erkeğin iş yerinde kimyasal ve toksik maddeler varsa ve ortam ısısı yüksek fabrika veya fırın gibi yerlerde çalışıyorsa sperm sayı ile kalitesi negatif olarak etkilenebilir. Kadının ailesinde erken menopoz varlığı, kadında Hashimoto tiroid hastalığı, yumurtalıkları ilgilendiren geçirilmiş operasyon öyküsü ve endometriosis hastalığı gibi durumlarda kadında yumurta sayısı kendi yaş grubuna göre daha az oranda bulunabilmektedir. Tedavide sonucun negatif olduğu durumlarda hiçbir zaman umtsuzluğa kapılmamak gerekir. Kadında yumurta, erkekte sperm olduğu sürece her zaman gebelik şansı vardır. Merkezimizdeki HizmetlerimizKadının araştırılmasıİlk görüşme ve muayene Transvajinal ultarsongrafiHormon testleri, mikrobiyolojik ve serolojik testlerGereken olgularda rahim filmi HSG, Histekroskopi ve LaparoskopiKromozom analizi gerektiğindeErkeğin AraştırılmasıÜrüolog tarafından değerlendirme Gereken olgularda laboratuvar ve radyolojik tetkiklerYıkamalı sperm testiSpermlerde yapısal bozuklukların araştırılması DNA hasar araştırılmasıKromozom analizi gerektiğindeÜreme Sağlığı Check-up ProgramıHenüz çocuk doğurmaya karar vermemiş ama üreme kapasitelerini merak eden çiftlerde temel testler ve klinik değerlendirmeyi birlikte sunan paket program. Aşılama İntrauterin İnseminasyonEskiden açıklanamayan kısırlık olgularında tüp bebek öncesi yaygın olarak kullanılırken, bugün daha çok hafif erkek faktörü tanısı almış olgularda kullanılmaktadır. Ağızdan hap veya iğne ile folikül gelişimi sağlanır, folikül belli bir büyüklüğe geldikten sonra çatlatma iğnesi yapılır. İğneden 36 saat sonra erkekten alınan ve hazırlanan spermler kateter yardımı ile rahim içine verilir. Bu yöntemde literatürdeki ortalama başarı şansı %10-15 ChipAşılama ve tüp bebekte DNA yapısı en ideal olan spermi seçmek için kullanılan filtreleme Hatching Yardımcı YuvalamaGereken olgularda gebelik şansını artırmak için embriyo zarının LASER ile inceltilmesi İn Vitro Maturationİlaçsız veya minimal yumurta geliştirici ilaç kullanılarak, yumurtaların erken dönemde toplanıp laboratuvar şartlarında olgunlaştırılması esasına dayanan tüp bebek Preimplantation GEnetic Screening/DiagnosisÇiftlerden birinde veya her ikisinde genetik bozukluk olması, tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı, tekrarlayan gebelik kaybı gibi klinik durumlarda embriyodan 1-2 hücre alınıp genetik taramasının yapılarak sağlıklı embriyonun 5. Gün blastosist evresinde rahim içine verilmesi yöntemidir. Yeni gelişen teknolojik yöntemlerle embriyodan da tüm genetik araştırma yapılabilmekte ama bu yöntemde transfer 1 sonraki ay İşlemleriTransferden sonra yeterli sayıda ve kalitede embriyo kalmnışsa bunlar doldurabilmektedir. Ayrıca tüp bebek yönetmeliğinde yapılan değişiklikle evli veya bekar kişilerde gereken klinik durumlarda kadın ve erkekte istenilen sayıda çocuk sahibi olmadan kemoterapi yapılması gerekliliği, azalmış yumurtalık rezervi, gonadların testis veya yumurtalık cerrahi olarak çıkarılması gerekliliği gibi durumlar kadınlarda yumurtalar, erkeklerde sperm ve testis dokusu Yöntemlerle Sperm Elde EdilmesiTESE, TESA, PESA, MESAVerilen örnekte sperm yoksa veya çok kötü ve yapısal hasar varsa, daha önce kötü sperm ile normal yoldan yapılmış başarısız tüp bebek öyküsü olan hastalarda kullanılan ve cerrahi olarak testislerden sperm ve doku elde edilmesini sağlayan mikroskop eşliğinde yapılan mikro TESE yönteminde çok zor vakalarda bile sperm elde etme şansı bulunmaktadır. Hastanemizin SGK ile anlaşması olup tüp bebek raporu geçerlidir. Anasayfa » Tüp Bebekte Sperm TedavisiTüp bebek tedavisinde kadında yaşanan sıkıntılar olabileceği gibi erkekte de birtakım sıkıntılar söz konusu olmaktadır. Spermin kalitesizliği, hiç üretilememesi ve yeterli sayıda olamayışı bu gibi durumlardandır. Azospermi tedavi yöntemiyle bu sıkıntı da giderilmektedir. Bunun üzerine de tüp bebek tedavisine Analizi SpermiyogramSemen analizi ejekulasyon sırasında penisten gelen sıvı ve içeriğinin miktar ve kalite bazında değerlendirilmesi işlemidir. Bu test ile hem semen olarak adlandırılan sıvı kısım hem de mikroskobik olarak görülebilen hareketli hücreler olan spermler analiz üreme potansiyelinin değerlendirilmesinde yapılan en önemli ve ilk başvurulan laboratuvar spermleri ve çeşitli salgı bezlerinden salınan sıvıları içeren vizköz, beyazımsı bir sıvıdır. Hemen ejekülasyondan sonra yoğun, sonraki 10 – 30 dakika içinde ise sıvılaşarak akışkan hale gelen bir sıvıdır. Spermler semende bulunan başı ve kuyruğu olan hareket eden üreme hücreleridir. Bu özellikleri ile kadın vücuduna girdiklerinde hareket edip yumurtaya ilerler ve döllenme olarak adlandırılan yumurtayla birleşme sağlanır. Her semen örneğinde milyonlarca sperm, farklı miktarlarda früktoz, tampon sıvıları, koagülasyon maddeleri, kayganlaştırıcılar ve spermi destekleyen ve döllenme işlemine yardımcı olan enzimler analizinde ayrıca semen örneği yıkanarak, tedavi yönteminin planlanması ile ilgili bilgi sahibi olunabilmektedir. 3 – 5 günlük cinsel perhizin ardından uygulanan bu test ile hangi tedavi yönteminin daha iyi sonuç vereceğine dair önemli bilgiler elde Bebek Mikroenjeksiyonda Tek Sperm YeterliTüp bebek tedavilerinde, bir tek spermle bile baba olamayan adaylar tüp bebek mikroenjeksiyon tekniği ile baba olabilmektedir. İlk olarak 1992’ de Brüksel Vrije Üniversitesinde uygulanmış ve başarı sağlanmıştır. Bu uygulama ile çocuk sahibi olamayan milyonlarca çift çocuk sahibi Nasıl Oluşur?Döllenme spermin yumurtaya ulaşması ile gerçekleşen bir olaydır. Sperm genel olarak kromozonlardan oluşur. Kromozon içinde bulunan genlerin yumurtalarda ki genler ile eşleşmesi ile embriyo oluşur ve bu da gebeliği ifade eder. Gebeliğin ve doğacak bebeğin sağlıklı olması iyi kalitedeki genlerin varlığına bağlı olarak değişkenlik Bozukluğu NedenleriBaba adayında üretimi gerçekleşen sperm hücreleri testisten çıktıktan sonra yumurtalara ulaşabilmek için neredeyse 5 metre ilerler. Spermlerin yumurta ile birleşmesi dış ortamlarla da ilişkilidir. Zira üreme sistemi dış etkenlere oldukça duyarlıdır. Sigara gibi dışarıdan vücuda alınan maddeler spermlerde işlev bozukluğuna sebebiyet verebilir. Bunun dışında sperm üretimini nedeni açıklanamayan ve belli olmayan yapısal faktörlerde etkileyebilir. Sperm üretiminde bozukluğa en çok sebep olan DNA sisteminde var olan veya oluşmuş olan hasarlardır. DNA sisteminde bozukluk embriyonun gelişmesini engelleyen bir faktördür. Vücut yapısı aslında DNA bozukluklarına göre bazı önlemler alınmıştır. Üreme esnasında kromozonlar birleşirken DNA’da meydana gelen bozuklukların da bir kısmını Bebek Tedavisinin BaşarısıStandart semen analizinde sperm hareketliliğinde anormallik olan erkekler için öncelikli olarak tüp bebek tedavisinin başarısı kanıtlanmıştır. Fakat tüp bebek tedavilerinde spermlerin kaliteli olanları seçilerek tedavinin yapılması başarı açısından çok önemlidir. Ancak kaliteli sperm seçilmesine rağmen spermin DNA’sında oluşan bozukluklar olabilir. Bu sorun karşısında erkek faktörüne ait kısırlıklarda tüp bebek tedavisinde de başarı şansı azalabilir. Spermde oluşan genetik hasarların döllenmeyi ve embriyo gelişimini olumsuz yönde etkilemesi söz konusu olabilir. Hatta oluşan gebeliklerde düşüklere yol açabilir. Bundan ötürü sperm DNA’sında oluşan anormallikler normal yol ile gebe kalmayı da olumsuz etkilemektedir. Tüp bebek tedavisi uygulanırken önemli olan kaliteli ve hareket bakımından düzgün ve nitelikli spermlerin seçilmesidir. Tedavi için uygun görülen sperm hücresinde DNA içeriğinin mükemmel olması tüp bebek tedavisinde başarılı sonuçlara ulaşmak için oldukça etkili Sperm Çoğaldıkça Embriyo Kalitesi Düşüyor!Yapılan bilimsel araştırmalara göre şekli normal olan spermlerde dahi % 15 civarında DNA yapısında bozukluk olabileceği tartışma konusu olmaktadır. DNA açısından bozuk olan spermlerin miktarı çoğaldıkça embriyo kalitesi de olumsuz yönde etkilenir. Fakat sperm hücreleri incelemesinde spermlerin % 17’nin altında bozukluk var ise tüp bebek tedavileri çok başarılı olmaktadır. Lakin spermin DNA’sında azalma çok ise gebelik olasılığının yarı yarıya azalması da ihtimaller dahilinde ve yüksektir. Unutulmaması gereken diğer bir konu ise embriyo kalitesinde etkili olan kadının yaşı ve yumurta sayısıdır. Özellikle kadın hastanın yaşı 35 yaşın üzerinde ise embriyonun tutunmasına engel olur. Bu sebepten ötürü de tüp bebek tedavisi sürecine zaman kaybetmeden başlamak neticenin olumlu olması için yararlı Sırasında Erkeğin Spermi Nasıl Alınıyor?Eşiniz yumurta toplama günü sperm vermek için kliniğe çağırılır. Yumurta toplama işlemi öncesinde 3 ila 5 günlük cinsel perhiz olması gereklidir. Spermler, mastürbasyon aracılığı ile erkek için özel hazırlanmış sperm verme odasında eşiniz tarafından özel bir kap içerisinde verilir ve sıvılaşması olması beklenir. Sıvılaşan meni sperm sayısı, hareketliliği ve şekli yönünden incelenir ve daha sonra laboratuvarda çeşitli işlemlerden geçirilerek en kaliteli spermlerin seçilmesi sperm elde edilemeyen hastalarda ya da menisinde hiç sperm bulunmayan erkeklerde ise ameliyatla testislerden çok sayıda parça alınarak sperm arayışı gerçekleştirilir. TESE adı verilen bu yöntemde sperm bulma olasılığı mevcut duruma sebep olan nedenlere bağlı olarak % 25 – 60 arasında değişir. Bu işlem lokal ya da genel anestezi altında nedenlerden dolayı; doğuştan genetik yapılanma ya da geçirilmiş herhangi bir rahatsızlıktan dolayı erkeklerde sperm bulunmama olayı tıpta azospermi olarak adlandırılmaktadır. Kimi bireylerde hiç sperm örneği bulunamazken, kimilerinde ise sayıca ve kalitece çok az, döllenmeye imkân sağlayamayacak nitelikte sperm bulunabilmektedir. Sperm vücutta ilgili alanda üretilebilmesine rağmen bir takım sebepler bu hücrelerin dışarı çıkmasına engel durumları döllenmeye olanak sağlamadığı için çiftlerin bebek beklentileri doğal yollardan imkânsız olmakta ve çiftler tüp bebek merkezlerine yönlenmektedirler. Tüp bebek tedavileri ve azospermi durumları;Azospermi ve tüp bebekTüp bebek tedavileri normal yollardan bebek sahibi olamayan çiftlere mucize olmuş, teknolojik fakat doğal gebelik sağlanabilecek bir yöntemdir. İki ayrı bedene ait üreme hücrelerinin laboratuvar ortamında bir araya getirilmesi ve iyi kalitede embriyo olmasına olanak sağlayabilecek teknikleri içermektedir. Tüp bebek tedavisi sıklıkla belirttiğimiz üzere çiftlerin kısırlık durumlarında imdatlarına yetişen ve kat ettiği aşamalarla ailelerin yüzünü güldürebilecek sonuçlarla mutlu edebilecek bir üreme tedavi ait üreme sıkıntıları daha net olmakla beraber kadının anatomisi oldukça karmaşıktır. Kadın için üreme problemini tespit etmek türlü testler sonucu mümkün olur. Erkeğe ait sperm yokluğu çok net bir konudur ve aşılması en önemli konulardandır. Bu durum için verilen isim azospermidir ve erkek kısırlığının en net halidir. İki çeşit azospermi durumlarının olduğu durumlardan kısaca şöyle bahsedebiliriz; birisinde sperm üretimi hiçbir şekilde olmamakla birlikte diğerinde ise sperm üretimi olmasına rağmen spermin dışarı atılamaması durumudur. Ki bu durum karşısında kadın doğum uzmanı ve üroloji uzmanı iş birliği yapmalı ve tüp bebek tedavisi için de gerekli ayrıntılar ve mikroenjeksiyon tedavisi;Tüp bebek ve azospermiTüp bebek tedavilerinin insanlık hizmetine kazandırdığı yenilik olan mikroenjeksiyon tekniğinde erkeğe ait azospermi durumları için dahi pozitif sonuçların çıkması umut kaynağı olmuştur. Tanısı koyulmuş vakalarda yapılacak mikroenjeksiyon tekniği ile beraber kaliteli sperm tanelerine ulaşılabilecek ve tüp bebek tedavisi için uygun ortamlarda işleme tabii tutulacaktır. Aynı gün annenin yumurtalarının toplanması işlemi yapılacak ve eş zamanlı olarak tedavi süreci işleyecektir. Şayet böyle bir durum söz konusu ise elde edilecek her sperm tanesi kıymetli olacak ve alınmış spermler ileride kullanabilirliği açısından da dondurularak edilmiş olan kaliteli sperm tanesi ve yumurta hücresi için laboratuvarda uygun şartları barındıran ortam sağlanacaktır. Spermlerin uygun solüsyonlarla yıkanması ve en kalitelilerinin seçilmesi sonrasında normal tüp bebek sürecindeki gibi döllenme olması için bekleme sürecine alınan söz konusu bu hücreler için kontrol aşamasında embriyo kalitesine bakılır. Sonrasında ise uygun şekilde en kaliteli embriyo ana rahmine enjekte edilir. Tüp bebek tedavilerinde mikroenjeksiyon tekniği ile azospermi durumlarının dahi çözüme kavuşuyor olması çiftlerde oldukça heyecan yaratmış durumdadır. Bu tip vakalardan dolayı tedaviye başvuran ve olumlu sonuçlar alan hasta sayısı da geçmişe göre olumlu yönde gelişme göstermiştir A’DAN Z’YE TÜP BEBEK KISIRLIKİNFERTİLİTE VE TÜP BEBEK İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLENDİRME İNFERTİLİTE KISIRLIK NEDENLERİ İNFERTİLİTE KISIRLIK TEDAVİSİNDE ÇİFTLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ İNFERTİLİTE KISIRLIK TEDAVİSİ TEDAVİDE BAŞARIYI ARTIRAN UYGULAMALAR KISIRLIKİNFERTİLİTE VE TÜP BEBEK İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLENDİRME Kısırlık İnfertilite Ne Demektir? Korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen bir çiftinkadının yaşı 35 altında ise 1 yılın sonunda,35–38 arasında ise 6 ay sonunda, 38 üzeri ise 3 ay sonunda gebe kalamaması durumudur. Tüm dünyada çiftlerin yaklaşık %15’i kısırlık nedeni ile yardımcı üreme tekniklerine başvurmak zorunda kalmaktadır. NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMAK GEREKİR? Genel olarak eşlerin herhangi bir korunma yöntemi uygulamadan ve düzenli cinsel ilişkiye girmelerine rağmen 1 yıl boyunca gebe kalamaması durumunda doktora müracaat etmeleri önerilir. Ancak çok sık ya da seyrek adet görmek, üç ve daha fazla düşük öyküsü, geçirilmiş pelvik enfeksiyon, erkekte testislerin küçük olması ve kadın yaşının ileri olması halinde bir yılı beklemeden doktora başvurmak gerekir. KİLOSU AZ YA DA ÇOK OLAN ANNE ADAYLARI GEBE KALABİLİRLER Mİ? Aşırı zayıf ya da aşırı şişman kadınlar gebe kalmada güçlükler yaşayabilirler. Özellikle, Vücut kitle endeksiBMI, 30’un üzerindeki anne adaylarında düşük ve erken doğum riski artmaktadır. SİGARA VE ALKOL KULLANIMI ÇİFTLERİ NASIL ETKİ Sigara ve alkol kullanımı erkeklerde sperm sayısını kalite ve hareketliliğini azaltır. Kadınlarda aşırı sigara kullanımı, yumurtanın kalitesini bozar, sayısını azaltır ve erken menopoza sebep olur. TÜP BEBEK UYGULAMASINDA KADININ YAŞI BAŞARIYI ETKİLER Mİ? Kadınlar için ideal üreme yaşı 20-30 arasıdır. Ancak, modern toplumlarda evlenme yaşı ve buna bağlı olarak gebelik yaşı giderek gecikmektedir. Günümüzde, özellikle kadınların iş hayatında aktif rol almasının artışıyla birlikte, doğurganlıklarını ertelemeleri söz konusudur. İleri yaşta bebek doğuran, özellikle ilk bebek için 30’lu yaşlarını bekleyen pek çok kadın mevcuttur. Tıptaki gelişmelere paralel olarak gebelik takibindeki gelişmeler de ileri yaş gebeliklerini teşvik eder bir hal almıştır. Uzun yıllar boyunca infertilite nedeni ile tedavi görüp de çocuk sahibi olamayan pek çok çiftin kısırlık tedavilerinde sağlanan başarılardan faydalanmak istemeleri de bu artış da önemli rol oynamaktadır. Bu durum tıbbi olarak bazı sorunları beraberinde getirmektedir. İleri yaş da anne olmak isteyip normal yollarla anne olamayan kadınlar, Ortalama 35 yaştan sonra yumurta sayılarının azalması veya yumurtaların kalitesinin bozulması nedeniyle tüp bebekte de gebelik oranı düşmektedir. Bu nedenle bayanlara erken evlenmeyi ve gebeliği geciktirmeleri önerilmektedir. İLERİ YAŞ ANNELİĞİNE TÜP BEBEK YAKLAŞIMI NEDİR?? İleri anne yaşı dendiğinde 35 yaş ve üzerinde olan anne adayları anlaşılmaktadır. Yaş ile birlikte kadının gebe kalma potansiyeli de azalmaya başlar. 40’lı yaşlarda gebe kalma olasılığı %50 civarında azalır. Doğal yöntemlerle gebe kalma şansının azalmasına rağmen infertilite tedavisi ile bu şans %10 kadar arttırılabilir. Bu tedavide önemli olan yumurtalıkların rezervidir. 40’lı yaşlarda gebelik planlanırken kişinin genel sağlık durumu da büyük öneme sahiptir. 44 yaş üzerindeki kadınların tedaviye cevap vermeleri çok zor olduğundan, Tüp Bebek uygulamasını önermiyoruz. Tüp bebek yönteminin başarıya ulaşması için kadının yumurtalıklarında yumurta kalitesi büyük önem taşımaktadır. Yumurta azalması veya kalitesinin bozulmasının bazı durumlarda daha erken yaşta , bazı durumlarda da daha geç yaşta ortaya çıkabilmektedir. İleri yaş anne adaylarında kimi durumlarda tüp bebek için yumurta bulunamamaktadır. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE BAŞARI MEVSİMLERE GÖRE DEĞİŞİR Mİ ? Uzun yıllardır gerçekleştirilen tüp bebek tedavileri sonucunda, tedavinin başarısının aylara veya mevsimlere göre göstermediğini ortaya koymaktadır. TÜP BEBEK UYGULAMALARI KAÇ KEZ TEKRARLANABİLİYOR? Tedavinin bilinen bir sınırı olmamakla birlikte 7-8 uygulama yapılabilir. İdeal olan iki tüp bebek denemesi arasında 2 ay beklenilmesidir. Çiftlerin maddi durumları ve psikolojik faktörlerin uygunluğu da çok önemlidir. Erkekte sperm kadında yumurta yoksa tekrar denemenin gereği yoktur. Diğer taraftan kaliteli embriyo oluşturabilen ve ciddi bir rahim problemi olmayan kişilerde üst sınır koymak doğru olmayabilir, yedinci veya sekizinci denemede başarılı olmuş çiftlere rastlamaktayız. Ancak üçüncü denemeden sonra aylık başarının belirgin olarak düştüğünü de unutmamak gerekir. TÜP BEBEK TEDAVİSİNİN BAŞARISI NEDİR? Gebelik oranları merkezden merkeze ve çiftin özelliklerine göre değişiklik göstermekle birlikte dünyada kabul edilen gebe kalma oranı %30- 70 ve eve bebek götürme oranı %35 civardadır. Geri kalan yaklaşık %30’luk grup modern tıbbın bütün olanaklarına rağmen günümüzde çocuk sahibi olamamaktadır. Tüp bebek tedavisinin başarı oranı genç ve daha önce başarısız tüp bebek denemesi olmayan çiftlerde daha yüksektir. Kadın yaşı 35 erkeğin yaşı 45’in üzerinde ise başarı oranı daha düşüktür. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE BAŞARIYI OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR? Çiftlerin Yaşı, spermlerin ağır hasarlı olması rahim içinde embriyoların tutunmasını engelleyecek yapışıklık, myom veya polip gibi problemlerin olması, tüplerin içlerinin su dolu olması,endometriomaçikolata kistiolması tüp bebekte başarıyı olumsuz olarak etkiler. TÜP BEBEK GEBELİKLERİNDE DÜŞÜK RİSKİ DAHA MI YÜKSEKTİR? Kendiliğinden oluşan veya tüp bebek yöntemleri ile elde edilen gebeliklerin yaklaşık %15’inin düşükle sonlandığı bilinmektedir. Tüp bebek uygulamalarında gebelik sonuçları çok erken dönemden itibaren kan tahlilleri ile takip edildiğinden, her dönemdeki gebelik kayıpları kesin olarak tanımlanmaktadır. Bu durum da düşük oranlarının tüp bebek gebeliklerinde daha yüksek olduğu gibi yanlış bir kanıya sebep olmaktadır. Ancak tüp bebek gebeliklerinde erken doğum riski spontan gebelikler oranla bir miktar artış göstermektedir. TÜP BEBEK TEDAVİSİ İLE OLUŞAN GEBELİKLERDE ANORMAL ÇOCUK DÜNYAYA GETİRME RİSKİ VAR MIDIR? Bugüne kadar tüp bebek yöntemiyle 6 milyon civarında çocuk dünyaya gelmiştir. Bunların yaklaşık milyonun üzerinde yapılan araştırmada fiziksel ve zihinsel gelişim açısından sadece binde 1. 3 fark bulunmuştur. Bu da istatistiksel olarak bir anlam teşkil etmemektedir. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE ÇİFTLERİN BAŞARI ŞANSI NE KADARDIR? Tüp bebekteki başarı şansını yumurtalık kapasitesi, yaş faktörü, ciddi erkek faktörü gibi birçok parametre etkilemektedir. Embriyo transfer edilen çiftlerde 37 yaş altı, yumurtalık rezervi iyi bir anne adayında başarı şansı % 40-45 iken, 40 yaş üzerinde bu şans %10-15’lar civarındadır. TÜP BEBEK DİNİ AÇIDAN SAKINCALI MIDIR? Diyanet İşleri Başkanlığı ve Din İşleri Yüksek Kurulu üyeleri bu konuda aşağıdaki kararı almışlardır. Tarih 5/1/2002 Kadın veya erkekteki bir kusur sebebiyle, tabiî ilişkiyle gebeliğin gerçekleşmesi mümkün olmadığı takdirde; Döllendirilecek yumurta ve sperm, her ikisinin de nikahlı eşlere ait olması, yani bunlardan herhangi biri yabancıya ait olmaması; Döllenmiş olan yumurta, başka bir kadının rahminde değil, kendi rahminde yumurtanın sahibi olan eşin rahminde gelişmesi; Bu işlemin, gerek anne-babanın; gerek doğacak çocuğun maddî, ruhî ve aklî sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisinin olmayacağı tıbben sabit olması; şartıyla, normal yoldan gebe kalması ve anne olması mümkün olmayan evli hanımların, çeşitli tıbbi yollarla gebeliklerinin sağlanmasında, İslâmî hükümler açısından bir sakınca görülmemektedir . Başka kadının yumurtası veya kocası dışında yabancı bir erkekten alınan sperm ile bir kadının gebeliğinin sağlanmasının ise insanlık duygularını rencide etmesi ve zina unsurlarını taşıması sebebiyle caiz değildir. Din İşleri Yüksek Kurulu TÜP BEBEK İÇİN KULLANILAN İLAÇLARIN KALICI ETKİSİ VAR MIDIR? Tedavi için kullanılan ilaçlar, insandaki hormonların benzerleri olduğu için anne adayında kalıcı bir etki bırakmazlar. KANUNA GÖRE ANNE ADAYINA KAÇ EMBRİYO YERLEŞTİRİLİR? Ülkemizde belirlenen kanunlarca 35 üstü ve üçüncü denemesi olan hastalara 2 embriyo, 35 yaş altı ve en fazla iki denemesi olan hastalara 1 embriyo transferi yapılmaktadır. İNFERTİLİTE KISIRLIK NEDENLERİ İNFERTİLİTE KISIRLIK NEDENLERİ NEDİR? Kısırlık, çiftlerin %30-40’ında erkeğe, %30-40’ında kadına bağlı nedenlerdendir. %20–40 çiftte ise hem erkeğe hem kadına ait problemler birlikte bulunmaktadırlar. ERKEĞE AİT NEDENLER NELERDİR? Erkekte en sık olarak görülen kısırlık nedeni sperm sayı, hareketlilik ve şekil bozukluklarıdır. Bununla birlikte morfolojik, genetik ve hormonal bozukluklar, enfeksiyonlar, cinsel ilişkiyi engelleyen problemler, sistematik hastalıklar ve kanser tedavisi de erkek kısırlığında önemli rol oynar. ÇALIŞMA ŞARTLARI VE ALIŞKANLIKLAR, ERKEK KISIRLIĞINI ETKİLER Mİ? Radyasyon, yüksek ısı, sauna ve sıcak su banyoları, alkol, sigara ve madde kullanımı, beslenme şekli ve hayat tarzı çevresel risk faktörleri olarak değerlendirilebilir. KADINA AİT NEDENLER NELERDİR? Kadına ait başlıca nedenler, yumurtlama ovülasyon, rahim kanalları sorunları, rahim yapısındaki şekil bozuklukları, myomlar/polipler, yaşa bağlı sorunlar ve yumurta ile spermin buluşmasını engelleyen antisperm antikorların varlığı gibi durumlar sınıflandırılabilir. Aynı zamanda, tiroid hastalıkları, kanser ve kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi/radyoterapi, anemi, şeker hastalığı, karaciğer ve böbrek hastalıkları kadın kısırlığının nedenleri arasında yer alabilir. AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTE Çiftlerin %15’inde ise mevcut tanısal testler normal olup, görünür bir problem belirlenemez. Bu durum açıklanamayan infertilite olarak adlandırılır. İNFERTİLİTE KISIRLIK TEDAVİSİNDE ÇİFTLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÇİFTLERİN İLK GÖRÜŞMESİNDE NELER YAPILIR? İnfertilite yönünden kadının değerlendirilmesinde genel muayene ve üreme organlarına yönelik muayene, infertilitenin nedeninin saptanması yönünden büyük önem taşır. Doktor, ilk görüşmede dikkatli ve kapsamlı bir öykü alır, çiftin daha önceden yapılmış olan tetkikleri varsa bunları inceler. Görüşme ve anne adayının muayenesi sonrasında gerekli görülürse baba adayından sperm tahlili istenebilir. İnfertilite süresi, varsa daha önceki gebelikler, uygulanmış olan tedaviler, ameliyatlar, adet düzeni, ilaç kullanım durumu, kullanılan doğum kontrol yöntemleri, geçirilmiş enfeksiyonlar verem, sarılık vs, sigara, alkol vb alışkanlıkları değerlendirilir. Muayenede, rahim ağzı hastalıklarının önceden tanımlanmasını sağlayan sürüntü testinin Pap-smear alınması da önemlidir. ANNE ADAYININ İLK MUAYENESİNDE NELER DEĞERLENDİRİLİR? Kadının muayenesi, kısırlık tedavisinde gebe kalabilme şansını belirleyebilmek yönünden büyük önem taşır. Doktorun yapacağı muayene ile; Yumurtalıkların kapasitesi, Doğuştan olan anormalliklerin varlığı, Yumurtalıklar içinde herhangi bir kist olup olmadığı, Rahmin yapısı, Rahim iç tabakasında miyom veya polip gibi yer kaplayan oluşumların varlığı değerlendirilir. ANNE ADAYININ DEĞERLENDİRİLMESİ NEDEN ÖNEMLİDİR? Kadınların gebe kalabilmesi için yeterli sperm kadar rahim ağzının spermlere uygun olması, rahmin içinde ciddi anomalilerin olmaması gerekir. En az bir kanalın açık olması ve görevini yapıyor olması, yumurtalıklarında her ay yumurtlama olması ve karın içinde birtakım yapışıklıkların olmaması gibi bir sürü koşul gereklidir. Bu yüzden kadının incelenmesi erkeğe göre daha çok zaman alır. ANNE ADAYININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE İSTENEN TETKİKLER NELERDİR? İnfertilitenin tanı ve tedavisinde kadınlar için yapılması gereken testler; Kan grubu, tam kan sayımı, Hormon testleri olarak FSH, LH, Estradiol,adet kanamasını ikinci ya da üçüncü günü Prolaktin, Progesteron. TSH, serbest T4, Mevcut enfeksiyonların veya bağışıklığın önceden tanımlanması için HBsAg, antiHBs, antiHCV, Rubella IgM-IgG, Toxoplasma IgM-IgG testleridir. Gerekli görüldüğü takdirde diğer sistemik hastalıklara ait tetkikler, mikrobiyolojik ve genetik testler de ilave edilebilir. ANNE ADAYININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE YAPILAN TANISAL UYGULAMALAR NELERDİR? Rahim filmi, laparoskopi, histereskopi, sonohisterografi. RAHİM FİLMİ HSGNEDİR? HSG, rahim içine verilen bir sıvının tüplerden geçişi sırasında çekilen bir tür röntgen filmidir. Rahim filmi olarak da bilinen bu radyolojik yöntemde, rahme boyalı ilaç verilir ve rahmin yapısının görünüşünde düzensizlik, yer kaplayan kitlepolip,myom,ur tüplerde tıkanıklık olup olmadığı gözlenebilir. Anne adayı, yumurtlama tedavisi ile belli bir süre gebe kalamaması durumunda doktoru rahim filmini önerebilir. LAPAROSKOPİL/SNEDİR? Teşhis aşamasında ve tedavi amaçlı olarak 2 türlü yapılır. Teşhis aşamasında Diagnostik Laparoskopi Tüplerin açık olup olmadığına, yumurtalıklarda yer kaplayan kitle ve yapışıklıklarının varlığına ve rahmin yapısının genel değerlendirilmesine bakılır. Tedavi Amaçlı Operatif Laparoskopi Myom, kitle çıkarılması amacıyla da uygulanabilir. Laparoskopi, soğuk ışık kaynağı ile aydınlatılan fiberoptik bir sistemin karın boşluğuna sokularak, karın içi organlarının tetkik edilmesi işlemidir. Bu yöntemle karin içerisinde infertiliteye yol açan bir neden olup olmadığı tanı ve tedavi amaçlı araştırılır. HİSTERESKOPİH/SNEDİR? Histeroskopi’de hafif bir anestezi altında rahme girilir, ucunda optik bir cihaz olan ince bir alet ile rahim içi görüntülenmektedir. Özellikle rahim içi yapışıklıkların, poliplerin veya rahim içi kaynaklı myomların teşhis ve de aynı anda tedavisinde yani çıkarılmasında tek yöntem histeroskopidir. Histeroskopide, bazı röntgenlerde rahimde doğuştan olan bazı bölmeler ve darlıklar görülür ki bunlarda yine Histeroskopik yöntemle düzeltilmelidir. Genellikle işlemden 2-4 saat sonra hasta, evine dönebilmektedir. Bu işlem için de en uygun zaman adet bittikten sonraki bir haftalık dönemdir. SONOHİSTEROGRAFİ NEDİR? Sonohisterografi, rahim içi yani endometrial kaviteyi değerlendirmede kullanılan basit tanısal bir yöntemdir, Rahim içine, hazneden geçilerek kateter yardımı ile serum fizyolojik verilir. Aynı zamanda ultrasonografi ile takip edilerek rahim doldurulur ve rahim içinde yer kaplayan oluşumlar myom, polip varsa gözlenmeye çalışılır. Muayeneye ek olarak, ultrasonografide şüphe uyandıran bir durum tespit edildiğinde yapılan kolay bir test olup, tanıda katkısı oldukça fazladır. Bu yöntemle, radyasyon kullanılmadan yapışıklıklar, rahim içi polipler, myomlar, bölgesel düzensiz endometrial kalınlıklar saptanmaktadır. Ultrasonografi ile görülemeyen polipler sonohisterografi ile görülmektedir. BABA ADAYININ DEĞERLENDİRİLMESİ NASIL YAPILIR? Erkeğin değerlendirilmesi yapılırken önceden uygulanan tedaviler, başka merkezlerde yapılmış yardımcı üreme tekniklerine ait bilgiler, eşe ait incelemeler ve tedaviler değerlendirilir. Erkek infertilitesi tedavisinde son yıllar içinde uygulanan teknikler ile hızlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Özellikle mikroenjeksiyon tekniği, daha önceden tedavi edilemeyen erkeğe ait birçok infertilite faktörüne çözüm getirmiştir. Sistemik hastalıklara yönelik incelemede hastanın şeker hastalığı, sinir sistemine ait hastalıklar, ateşli hastalıklar, testis iltihaplanması, cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklar, geçirip geçirmediği sorgulanır. Baba adayının işi dolayısıyla kimyasal maddelere, radyasyona maruz kalıp kalmadığı ve alkol, sigara kullanımı, varikoselin var olması ve ailevi kısırlık araştırılır. Bu faktörler sperm üretimini kötü yönden etkiledikleri için önemlidir. Aynı zamanda çocukluk ve gelişme dönemlerine ait kriplorşitizm testislerin kasık kanalı içinde kalması, zamanında torbaya inmemesi ve düzeltilmesi için yapılan orşiopeksi ameliyatı, fıtık ameliyatları, penise, idrar kanalına veya testislere ait geçirilmiş ameliyatlar sorgulanır. BABA ADAYINDAN HANGİ TESTLER İSTENİR? Erkekler için; spermiogram, kan grubu, HBsAg, antiHBs, antiHCV, gerekli durumlarda hormon testleri FSH, LH, total testosteron, prolaktin ve TSH ve genetik testler yapılmalıdır. İNFERTİLİTE TEDAVİSİNDE SPERMSEMEN TAHLİLİNİN ÖNEMİ NEDİR? Erkeğin 2-5 günlük cinsel perhizden sonra herhangi bir kimyasal maddenin yardımı olmaksızın mastürbasyon ile menisi temiz bir kaba alınır. Örneklerin 2 saat içinde incelenmeleri gerekir. 2-3 haftalık aralıklarla en az 2 sperm örneği almak ve birbirlerini destekleyen örnekleri temel almak en doğru yöntemdir. Normal bulunan ö rneklerde tekrara gerek yoktur. Hacim, koku, renk, sıvılaşma süresi, sayı, hareket ve normal morfoloji oranı açısından değerlendirilir. Yoğun lökosit içerikten herhangi bir iltihabi durum şüphelenilebilir. Spermin özelliklerinden bir ya da birkaçındaki bozukluklar bazen kadının durumu ne olursa olsun doğrudan infertil çiftlerdeki problemi ortaya koyabilir ve tedaviyi belirleyebilir. İLAÇ İLE ERKEĞİN SPERM SAYISI ARTIRILABİLİR Mİ? Hafif vakalarda medikal tedaviye cevap verebilir. Ağır vakalarda faydası gösterilememiştir. AZOSPERMİ NEDİR? Erkeğin menisinde hiç sperm bulunmaması anlamına gelir. Azospermi, tüm erkeklerin %1’inde, infertilite yani kısırlık problemi olan erkeklerin ise %10 – 15’inde görülür. Azospermi, testislerde spermleri dışarı taşıyan kanallardaki tıkanıklıklara veya testis içindeki yapım bozukluğuna bağlı olabilir. AZOSPERMİ TEŞHİSİ KONDUĞUNDA BABA ADAYINA HANGİ İŞLEMLER UYGULANIR Bu durumda, en sık uygulanan işlemler TESA, TESE ve mikro TESE işlemleridir. İNFERTİLİTE KISIRLIK TEDAVİSİ ÇOCUK SAHİBİ OLAMAYAN ÇİFTLERDE TEK TEDAVİ YÖNTEMİ TÜP BEBEK MİDİR ? Çocuk sahibi olmakta güçlük çeken çiftlerde detaylı bir inceleme ile problemin nereden kaynaklandığı aydınlatılmalı, tedavi gerekliliği belirlenmeli ve çiftin en kolay şekilde gebelik elde etmesini sağlayacak olan tedavi yöntemi belirlenerek çifte sunulmalıdır. Tedavi yöntemleri; en basit sınıflamayla cinsel ilişkinin düzenlenmesi, yumurtlama uyarısı ve takibi, aşılama ve tüp bebek tedavisidir. OVULASYON İNDÜKSİYONU NEDİR? Nasıl Uygulanır? Anne adayının yumurtalıklarının uyarılması ve yumurtlamanın gerçekleşmesi için, hap veya iğne şeklinde ilaçlar kullanması sağlanır. Bu tedavide amaç, yumurtlamanın sağlanması ve doğal cinsel ilişki yoluyla gebelik oluşturulma şansının yükseltilmesidir. Kullanılan kombine ilaçlar ile yumurtalar uyarılırken yumurta sayısı da kontrollü olarak artırılmaktadır. Böylece anne adayının gebe kalma olasılığı yükselir. Kimlere Uygulanır? Anne adayının yumurtlamasının düzensiz olduğu durumlarda uygulanır. Hafif yumurtlama bozukluklarının tedavisinde kullanılan bu yöntemin başarılı olması için baba adayının spermlerinin de istenen kalitede olması gerekir. AŞILAMA IUI NEDİR? Nasıl Uygulanır Semen örneğinin yıkanarak, iyi hareketli spermlerin seçilip rahim içine verilmesi işlemidir. Bu yöntemin özelliği, hızlı hareket eden sağlıklı spermlerin seçilmesi, spermlere zararlı olan asit ortamın bertaraf edilmesi, spermin yumurtaya daha yakın bir yere bırakılması ve spermlere kadın fallop tüplerine ulaşma şansı verilmesidir. İnseminasyon yönteminde spermlerin katedeceği mesafenin kısalması sağlanmakta, hareketli olmayan ya da şekil olarak bozuk spermlerin verilmesi engellenmektedir. Kimlere Uygulanır? Klasik tedavi içinde yer alan aşılama, rahim kanallarından en az bir tanesi açık olan HSG filmindeve sperme ait hafif bozuklukları sayı, hareket, şekilolan çiftlerde, aynı zamanda nedeni bulunamayan infertilitede öncelikle tercih edilir. TÜP BEBEK IVF İŞLEMİ NEDİR? Yumurtalıklarındaki yumurtalar ilaçlar yardımıyla uyarılan anne adaylarından ultrasonografi eşliğinde toplanan yumurtalarla baba adayından alınan spermlerin laboratuar ortamında döllenmesi ve daha sonra gelişen embriyoların rahim içerisine yerleştirilmesi işlemidir. Tedaviye cevap kişiden kişiye değişir ve her tüp bebek denemesinde farklı yanıt elde edilebilir. TÜP BEBEK NASIL UYGULANIR? Verilen ilaç tedavisi ile anne adayından birden fazla yumurta alınır. Baba adayından alınan spermler, laboratuarda özel bir şekilde ayrıştırılır. Her yumurta ile beraber sperm ile aynı kaba koyulur. Sperm parametrelerinin bozuk olduğu durumlarda bu sayı arttırılabilir. Bir spermin yumurtanın içine kendi başına girerek döllenme işleminin gerçekleşmesi beklenir. Döllenmiş yumurta hücreleri bölünerek embriyoyu geliştirir. Embriyolar her gün kontrol edilerek 2-3 gün laboratuar şartlarında büyümeleri sağlanır. TÜP BEBEK TEDAVİSİ KİMLERE UYGULANIR? Klasik tüp bebekIVF tedavisi, genellikle tüplerinde tıkanıklık nedeniyle gebe kalamayan anne adaylarında tercih edilen bir tedavi şeklidir. Aynı zamanda baba adayının sperm tahlilinde tespit edilen sayı, hareket ve şekildeki hasarın orta şiddette olduğu durumlarda da uygulanır. MİKROENJEKSİYON ICSI-İntra Citoplasmic Sperm İnjection VE TÜP BEBEK TEDAVİSİNİN FARKI NEDİR? Tüp bebek yönteminde, vücut dışına alınan sperm ve yumurtalar laboratuarda özel bir ortamda bir araya getirilerek döllenmenin kendiliğinden oluşması beklenir. MikroenjeksiyonICSI tedavisinde ise, tüp bebekIVF’den farklı olarak her bir yumurtanın içine bir sperm enjekte edilir ve embriyoların gelişimi için beklenir. Gelişen embriyolardan transfer için uygun olanlar seçilir . TEDAVİ NE KADAR SÜRER? Tedavi, başından embriyo transferine kadar yaklaşık 15-18 gün, gebelik testi gününe kadar yaklaşık 30 gün sürer. MİKROENJEKSİYON TEDAVİSİ KİMLERE UYGULANIR? Mikroenjeksiyon, genellikle şiddetli erkek kısırlığında uygulanır. Erkekte sperm sayısının çok düşük olması veya menisinde hiç sperm olmamasına karşın, testisinde sperm bulunan erkeklerin tedavisinde tercih edilir. Anne adayının yaşının 38’den fazla olduğu, baba adayının da herhangi bir problem olmadığı durumlarda da uygulanabildiği gibi anne ve baba adaylarının her ikisinde de infertiliteye yol açacak nedenlerden bir ya da bir kaçının bulunması durumlarında da uygulanır. MİKROENJEKSİYON TEDAVİSİNİN AŞAMALARI NELERDİR? Tedavinin Aşamaları Foliküllerin geliştirilmesi Yumurtaların toplanması OPUOosit Pick Laboratuar İşlemleri Embriyo transferi Beta hcg kanda gebelik testi FOLİKÜLLERİN GELİŞTİRİLMESİ AŞAMASI ANNE ADAYININ YUMURTALARI NASIL BÜYÜTÜLÜR? Adet döneminin 2-3. günü verilen gonadotropin olarak adlandırılan ilaçlarla yumurtaların büyümesi sağlanır. İlaç tedavisi sırasında yumurtaların büyümesi ultrasonografi ve kanda östradiol denilen hormon düzeyi ile takip edilir ve hedef yumurta büyüklüğüne ulaşınca en az 3 yumurta 17-18 mm olunca son olgunlaşmayı sağlamak için çatlatıcı iğne HCG 5000-10000 IU yapılır. Tedavinin süresi değişken olmakla birlikte ortalama 10 gündür. TÜP BEBEK UYGULAMASINDA HER ANNE ADAYI İÇİN AYNI İLAÇ TEDAVİLERİ VE DOZLARI MI KULLANILIR? Tüp bebek tedavisinde yumurtaları büyütmek için yapılacak olan hormon tedavisi kişiye göre değişiklik gösterir. Kadının yaşı, kilosu ve yumurtalık rezervi seçilecek tedavi şekli ve ilaç dozunu etkileyen faktörlerdir. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE TEDAVİ PROTOKOLÜ NE DEMEKTİR? Tedavide kadının durumu değerlendirilerek belirlenen ilaç tedavi programıdır. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE UYGULANAN UZUNLONG PROTOKOL NEDİR? Uzun protokol olarak belirlenen kullanımda eşit düzeyde ve aynı büyüklükte folikül gelişimi sağlanırken; LH denilen yumurtlamayı tetikleyen hormonun erken ve kontrolsüz yükselmesi önlenmektedir. Bu tedavi protokolü daha çok normal cevaplı, yumurtalıklardaki yumurta sayısı yeterli olan hastalar için kullanılır. Bu protokolün önemli bir avantajı tedavi zamanını istenilen şekilde programlanabilmesidir. Dezavantajı ise; endojen gonadotropinlerin Beynin kendi ürettiği hormonlar baskılanması nedeni ile folikül gelişimini sağlamak için gerekli olan ilaç dozunun artmasıdır. Ayrıca supresyon kontrolüne gelen hastalarda baskılayıcı iğnelerin alevlendirici etkisi sonucu oluşan basit folikül kistleri protokolde tedaviye adetin başlanır, ortalana 10–12 gün süre ile yumurta baskılayıcı ilaçlar kullanılıp, adetin yumurta geliştirmeye yarayan diğer ilaçlara başlanır ve yumurta çatlatma iğnesine kadar ikisine de devam edilir. KISASHORT PROTOKOL NEDİR? Kısa Protokol ; daha yumuşak ve kullanışlı bir protokol olup yumurta rezervinden bağımsız olarak her hasta grubunda uygulanabilir. Ancak özellikle, yumurta cevabı zayıf, kötü yanıtlı hastalarda ve yumurtalıklarında çok sayıda yumurtası olan yüksek cevaplı hastalarda polikistik over tercih edilebilir. Özellikle “ovaryan hiperstimulasyon sendromu” riski olan hastalarda bu riski azalttığı çalışmalarla gösterilmiştir. Ayrıca zaman problemi olan hastalarda tedavinin daha kısa zamanda tamamlanmasını sağlar. Adetin yumurtayı geliştiren ve büyüdüğünde de kendi başına çatlamasını önleyen her iki ilaca birlikte başlanır. Yumurta belli bir büyüklüğe eriştiğinde ise çatlatma iğnesi verilerek yumurta toplama işlemi planlanır. ANTAGONİST PROTOKOL NEDİR? Kısa protokol gibi adetin 3. günü başlanılan son yıllarda tüp bebek tedavisine giren hastaların büyük çoğunluğunda kullanılmaya başlanılan bir ilaç kullanım programıdır. Antagonist tedavisinde; tedavi süresi daha kısadır, daha az dozda yumurta uyarıcı iğnelere gerek duyulur, antagonist enjeksiyonu bırakıldıktan kısa bir süre sonra hipofiz bezi eski fonksiyonunu kazanır, sıcak basması, vajinal kuruluk, isteksizlik gibi şikayetlerle karşılaşılmaz, analog dediğimiz iğnelerin uzun süre kullanımına bağlı gelişen aşırı yumurtalık baskılanması yada alevlendirici etkiler görülmez. Ancak gebelik sonuçları uzun protokollerden farklı değildir. KULLANILAN İLAÇLARIN YAN ETKİLERİ VAR MIDIR? İlaçların enjeksiyon yolu ile kullanımlarında, enjeksiyon yerinde küçük morluklar ve rahatsızlıklar görülebilir. Cilt altı iğneleri ise yorgunluk, kas ve eklem ağrıları ve geçici menopozal yakınmalara benzer şikayetler oluşturabilir. Gonadotropinler, yumurtalıkların aşırı uyarılmalarına neden olabilirler. OHSS Ovarian Hiperstimulasyon Sendromu NEDİR? Bazı kadınlarda yumurta üretimini artırmak için kullanılan ilaçlara karşı overlerin aşırı cevap vermesi nedeni ile oluşan bir durumdur. Kesin nedeni bilinmemektedir. Hastalarda uyarılmayı izleyen iki hafta içerisinde bazı yan etkiler meydana gelebilir. Bu durum karın boşluğu ile diğer vücut boşluklarında sıvı toplanması şeklinde ortaya çıkar. Belirtiler şişkinlik, alt karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, ağır vakalarda nefes darlığı ve kan pıhtılaşmasında artış şeklindedir. Tüp bebek uygulanan hastaların çoğunda hafif belirtiler görülebilmekle birlikte hastaların %5’inde durum giderek daha şiddetlenir ve bu hastaların hastanede yatarak tedavisi gereklidir. OHSS açısından riskli olan kişilerde tedavi iptal edilebilir veya yumurtalar toplandıktan sonra embriyo transferi ertelenebilir ve yumurtalar dondurulabilir ya da ilaç dozu düşürülebilir. TEDAVİDE HORMON İLAÇLARI KULLANILIRKEN YAKIN KONTROL YAPILMASININ ÖNEMİ NEDİR? Tüp bebek tedavisi sırasında kadının belirli zamanlarda ultrasonografi ve hormon testleri bakılarak yakın takibi hem başarıyı arttırması hem de tedavinin emniyeti açısından önemlidir. Rezervi azalmış ileri yaştaki kadınlarda FSH ve E2 hormonuna bakılması tedaviye başlanıp başlanmaması konusunda fikir verir. LH ve progesteron hormonları, gelişen yumurtaların henüz olgunlaşmadığı dönemde yükselir ise gebelik şansı azalacağından tedavinin iptali gerekebilir. Ayrıca transfer yapılacağı gün, endometrium adını verdiğimiz rahim içi zarının ölçümü yetersiz ise o ay embriyolar dondurularak saklanabilir. TEDAVİ SIRASINDA YUMURTALAR ERKEN DÖNEMDE ÇATLAYABİLİR Mİ? Bu durum daha çok tedavisi yakın takip edilmeyen vakalarda ortaya çıkar. Tedavi sırasında günlük ultrasonografi ve hormon değerlendirmesi yapılması bu nedenle önemlidir. Yumurta olgunlaşmasında önemli bir hormon olan LH’ nın erken dönemde kritik seviyelere yükselmesi yumurtaların erken çatlamasında en önemli rolü oynar. Buna engel olmak için yumurta toplama işlemi daha erken yapılmalıdır, aksi halde yumurtalar erken çatlayabilir. ANNE ADAYININ ÇATLATMA İĞNESİNİ YANLIŞ SAATTE YAPTIRMASI NE GİBİ SONUÇLAR DOĞURUR? Bazen yumurta sayısının fazla olmasına karşın içlerinden yumurta hücresi çıkmaz. Bu durumun en önemli nedenlerinden biri hastanın çatlatma iğnesini yanlış saatte yaptırmış olmasıdır. İyi kalitede yumurta elde edebilmek için hastanın çatlatma iğnesini belirtilen saatte yaptırması ve yine belirtilen saatte yumurta toplama işlemi için merkezde bulunması son derece önemlidir. BU TEDAVİLER SONUCU YUMURTALIK REZERVİ TÜKENİR Mİ? Hayır, yumurtalıkların tüp bebek amaçlı uyarılması rezervi azaltmaz. YUMURTA TOPLAMAOOSİT PİCK-UP AŞAMASI YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ ÇATLATMA İĞNESİNDEN KAÇ SAAT SONRA YAPILIR? Çatlatma iğnesinden 32 -36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır. YUMURTA TOPLAMAOOSİT PİCK-UP İŞLEMİ NASIL YAPILIR? Yumurta toplama işlemi, ameliyathanede vajinal ultrasonografi eşliğinde iğne ile anestezi altında toplanır ve toplanan yumurtalar aynı anda laboratuara iletilir. Toplanan yumurtalar, laboratuarda embriyolog tarafından temizlenir daha sonra kültür sıvısının içine bırakılarak inkübatör denilen özel sıcaklıktaki dolaplara konulur. İnkübatör, sıcaklığı 37 oC, karbondioksit oranını da %5 -6 düzeyinde sabit tutar. Olgun yumurta hücreleri 4- 6 saat sonra döllenme için hazır hale gelir. Uyarılma sonrası çapı 18 – 22 mm arasında olan yumurtaların yaklaşık %80’inden döllenmeye uygun olgun yumurta elde edilebilir. YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ NE KADAR SÜRER? Her iki yumurtalıktan yumurta toplanması işlemi yaklaşık 15-30 dakika sürer. TEDAVİ SIRASINDA VE SONRASINDA AĞRI KESİCİ KULLANILABİLİR Mİ? Parasetemol 500 mg. içeren ilaçlar, günde 3-4 taneye kadar alınabilir. Bu konu hakkında merkezimizin doktor ve hemşiresi size hangi ilacı kullanmanız gerektiği hakkında bilgi verecektir. YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ SONRASINDA KİŞİ KENDİNİ NASIL HİSSEDER? Hasta, işlemden 3-4 saat sonra evine gidebilir ve hatta aynı gün öğleden sonra işine dönebilir. Anestezik ilaçlarının etkisi ile uyku hali ve zaman zaman kasıklarda rahatsızlık hissi olabilmektedir. TEDAVİDE KULLANILAN YUMURTA VE SPERMLER EŞLERİN KENDİSİNE Mİ AİTTİR? Bu işlemler için aranan şartlardan birisi de resmi nikah belgelerinin merkezimize ulaştırılmasıdır. Hangi nedenle olursa olsun sperm üretmeyen erkek veya yumurta geliştiremeyen kadın tedaviye kabul edilmez. Tedavilerde kullanılacak üreme hücreleri kesinlikle resmi nikahlı eşlerin kendi hücreleridir. Merkezimizde bu konuya özellikle önem verilmekte olup, uluslararası laboratuar kalite yönetimleri ve akreditasyon mekanizmalarının ön gördüğü kontrol mekanizmalarına harfiyen uyulmaktadır. LABORATUVAR İŞLEMLER BABA ADAYI SPERM ÖRNEĞİNİ NE ZAMAN VERMESİ GEREKİR? Anne aydından yumurtaların toplanacağı gün, baba adayından da sperm örneği alınacaktır. ERKEĞİN CİNSEL PERHİZ SÜRESİ OLMALI MIDIR? Yumurta toplama işlemi öncesinde 3 ila 5 günlük cinsel perhiz olması gereklidir. OPU GÜNÜ SPERMLER NASIL ALINIYOR? Spermler, baba adayımenisinde sperm olan tarafından mastürbasyon yolu ile erkek hasta için hazırlanmış sperm verme odasında özel bir kap içerisinde verilir. Spermlerin öncelikle sıvılaşması beklenir. Sıvılaşan meni, sperm sayısı, hareketliliği ve şekli yönünden incelenir. Daha sonra laboratuarda çeşitli işlemlerden geçirilerek tüp bebek uygulaması için en kaliteli spermler seçilir. BABA ADAYI SPERM ÖRNEĞİ VERİRKEN EJAKÜLATIN BİR KISMI KAYBEDİLİRSE DEĞERLENDİRME AÇISINDAN RİSK OLUŞUR MU? Verilen meni örneğinin ilk kısmı daha fazla sperm hücresi içerdiğinden çok önemlidir. Eğer örneğin ilk kısmı sperm verme esnasında dışarıya akar veya kaybedilir ise bu durum laboratuar görevlilerine mutlaka iletilmelidir. YUMURTA TOPLAMA GÜNÜ SPERM VERMEDE GÜÇLÜK ÇEKEN BABA ADAYI İÇİN NE YAPILABİLİR? Lütfen bu konuda doktorunuz ile iletişime geçin. Size gerekli öneri ve yardım sağlanacaktır. Yumurta toplama günü yaşanabilecek stres nedeniyle erkek sperm veremiyor ise gerek duyulduğu takdirde lokal anestezi ile testislerden sperm alınması mümkündür. SPERM ANALİZİNDE HİÇ SPERM BULUNMAYAN HASTALARA NE YAPILIR? Menisinde sperm olmayan erkeklerde testis içinden ameliyat ile spermlerin aranması ve bulunursa alınması gerekir. Azospermik olarak tabir edilen bu hasta grubunda ortalama sperm bulunma şansı % 50 civarındadır. Eğer azospermi tıkanıklığa bağlı ise kesin olarak sperm alınabilir. “AZOSPERMİ”NİN NEDENİ NEDİR? Azospermi” dediğimiz semende hiç sperm çıkmamasının genel olarak üç türlü neden olabilir. Testiste testiküler dokudaki ve ana hücrelerdeki yapı bozukluğundan dolayı sperm yapımı, azalmış veya yoktur. Sperm yapımı vardır, ancak çıkışı sağlayan kanallarda problem mevcuttur. Genetik olarak problem vardır. Beyinden salgılanan hormonal yetersizlikten dolayı testiste sperm üretiminin olmaması, TESA İŞLEMİ NASIL YAPILIR? Testislerin içinde bulunduğu kese açılmadan ciltten batırılan bir iğne ile testislere girerek testis dokusundan örnek alınmasıdır. TESE Testis BiopsisiİŞLEMİ NASIL YAPILIR? Tese, menisinde sperm bulunmayan veya sperm yapımında şiddetli bozukluk olan hastalarda testisin içerisindeki sperm üreten küçük odakları bulmak için başvurulan bir yöntemdir. Testisten birkaç odaktan birkaç milimetre boyutunda parçalar alınarak sperm varlığı araştırılır. Bu yöntemde testislerin içerisinde bulunduğu kese ve her bir testisi çevreleyen kılıf küçük bir kesi ile açılır. Testis dokusundan küçük parçalar alınır. Alınan parçalardan sperm aranır. Kesilen bölümler dikilerek işleme son verilir. MİKRO TESE İŞLEMİ NASIL YAPILIR? Mikrotese, mikroskop altında sperm üretilen tüplerden sperm bulma işlemidir. Bu yöntemle tıkanıklığa bağlı olmayan yani sperm yapımında problem olan olgularda %36-%68 arasında sperm bulma şansı vardır. Mikrotese yöntemi ile daha az testis dokusu ile her biyopside sperm bulma şansı artar. Tese işlemindeki gibi testis etrafındaki kılıflar açılır. Testis dokusu mikroskop ile incelenerek geniş görülen kısımlardan örnekler alınır. Kesilen bölümler dikilerek işleme son verilir. Bu yöntemin testis dokusuna genellikle daha az zarar verdiğini düşünülmektedir CERRAHİ YÖNTEMLE SPERM ALMA İŞLEMİNDE ANESTEZİ KULLANILIR MI? Bu işlemler, lokal ya da genel anestezi ile yapılabilir. BABA ADAYININ CERRAHİ YÖNTEMLE SPERM ALMA İŞLEMİNDEN SONRA NE KADAR DİNLENMESİ GEREKİR? Operasyondan sonra hasta, anestezi aldığı için 2-3 saat gözlem altında tutulduktan sonra evine gönderilmedir. İşlemden 2 gün sonra hastaya pansuman ve kontrol yapılır. TESE/MİKROTESE İŞLEMİNDEN SONRA NELERE DİKKAT EDİLMESİ GEREKİR? Ortalama 7 gün aşırı bedensel aktiviteden, uzun yolculuk, uzun sure araba kullanmak gibi durumlardan kaçınmaları tavsiye edilir. 15 gün cinsel aktivitede bulunulmamalıdır. ÇİFTLERDEN YUMURTA VE SPERM ALINDIKTAN SONRA MİKROENJEKSİYON İŞLEMİ NASIL YAPILIR? Bu yöntemle döllenme işlemi, baba adayından elde edilen tek bir sperm hücresinin anne adayından alınan olgun bir yumurta içerisine enjekte edilmesiyle gerçekleşmektedir. ANNE ADAYINDAN OPU SONRASI ELDE EDİLEN HER YUMURTA TÜP BEBEK YÖNTEMİ İLE MUTLAKA DÖLLENİR Mİ? Ortalama döllenme oranı % 70-75 olarak gerçekleşmektedir. Bazı çiftlerde daha yüksek oranda döllenme gerçekleşirken, bazı çiftlerde ise yumurta veya sperme ait nedenlerden dolayı hiç döllenme olmayabilir. EMBRİYO TRANFERİ ET EMBRİYOLARIN HANGİ GÜNDE TRANSFER EDİLECEĞİNE NASIL KARAR VERİLMEKTEDİR? Kadının yaşı, hangi nedenle tüp bebek tedavisi yapıldığı, varsa daha önceki denemelerinin sonuçları, embriyo gelişim özellikleri, preimplantasyon genetik tanı yapılıp yapılmayacağı, elde edilen yumurta sayısı, gelişen embriyo sayısı ve embriyonun günlük gelişim hızı gibi kriterlere bakılarak hangi günde transfer yapılacağına karar verilmektedir. EMBRİYOLAR, ANNE ADAYINA YUMURTA TOPLAMADAN KAÇ GÜN SONRA YERLEŞTİRİLİR? En erken 2. günde, en geç ise 6. günde olmak üzere 2, 3, 4, 5 ve 6. günlerde transfer yapılabilmektedir. EMBRİYOLARIN BLASTOSİST DÖNEMİNE KADAR BEKLETMEYE NASIL KARAR VERİLİR, YARARLARI NELERDİR? Elde edilen yumurta sayısı, kalitesi, döllenmiş yumurtanın zigot özellikleri, embriyonun günlük gelişme ve bölünme hızına göre embriyoları daha sonraki günlere kadar büyütebilmek mümkündür. Doğal gebeliklerde embriyonun rahim içine ulaştığı dönem blastosist dönemidir. Rahim içi, bu dönemdeki embriyoyu daha rahat kabul etmekte ve embriyo-rahim içi uyumluluğu bu dönemde en yüksek düzeye ulaşmaktadır. Bu nedenle blastosist dönemine ulaşmış 5. veya 6. gün embriyolarının transferi hem rahim içi tutunmayı arttırmak, hem de daha az sayıda embriyonun rahim içine yerleştirilmesine imkan sağlayarak çoğul gebelik riskinden korunmak amacı ile uygulanabilir. EMBRİYOLAR, TRASFER EDİLİRKEN KAÇ HÜCRELİ OLMALIDIR? Embriyolar, 2-8 hücreli durumda iken ya da 5 veya blastosist denilen yapıdayken transfer edilebilir.. EMBRİYO TRANSFERİ NASIL YAPILIR? Embriyo transferi yapılacak anne adayının idrara sıkışık olması gereklidir. Karından yapılan ultrason eşliğinde embriyo, rahim ağzından ince bir kateter ile bırakılır. EMBRİYO TRANSFERİNİN ÖNEMİ NEDİR? Embriyo transferinde temel prensip, embriyoların rahim içinde belirlenecek bölgeye mümkün olduğunca en az travma ile yerleştirilmeleridir. Uygun şartlarda yapılan embriyo transferi, tüp bebek tedavisinde başarıyı arttıran bir faktördür ve önemi göz ardı edilemez. Bu nedenle transferi gerçekleştirecek doktorun dikkati, özeni ve sabrı büyük önem taşımaktadır. EMBRİYO TRANSFERİ AĞRILI BİR İŞLEM MİDİR, ANESTEZİ GEREKTİRİR Mİ? Embriyo transfer işlemi ağrılı bir işlem değildir ve anestezi gerektirmez. EMBRİYO TRANSFERİ SONRASI HASTA İLAÇ KULLANILIR MI? İşlem sonrası rahim içini döşeyen dokuyu endometrium desteklemek için hastaya iğne, fitil ya da krem şeklinde hormon ilaçları verilir. Bu tedavi, gebelik oluşursa gebeliğin onuncu haftasına kadar devam eder. Gebelik oluşmayıp adet kanamasının olduğu durumlarda kanamanın başlamasıyla birlikte tedavi kesilir. ET SONRASI ANNE ADAYI NE ZAMAN YOLCULUĞA ÇIKABİLİR? Eğer çiftin evi işlemin yapıldığı merkez ile aynı şehirde değilse, transfer gününü merkezin bulunduğu yerde geçirip bir gün sonra seyahat edebilirsiniz. ET’DEN SONRA GEBELİK TESTİNİN YAPILACAĞI ZAMANA KADAR DEVAMLI YATMAK MI GEREKİR? Hastanın herhangi bir ağrısı yoksa ve kendinizi iyi hissediyorsa transferden bir gün sonra günlük yaşam aktivitelerine dönebilir. ET SONRASI HASTA BANYO EDEBİLİR Mİ, MERDİVEN İNİP ÇIKABİLİR Mİ? Transferden bir gün sonra ılık bir duş alınabilir. Sıcak banyodan kaçınılmalıdır. Merdivenler, sakin bir şekilde, yavaş yavaş inip çıkılmalıdır. ET SONRASI KABIZ OLMAK, EMBRİYONUN TUTUNMASINI OLUMSUZ ETKİLER Mİ? Tedavideki hastalar, transfer sonrası kullandıkları progesteron nedeniyle kabız olabilirler. Böyle durumlarda hastanın düzenli tuvalete çıkabilmeleri için hastalara durumlarına uygun ilaç önerilebilir. Kabızlık, gebe kalmayı olumsuz etkilemez. ET SONRASI ÇİFTLER NE ZAMAN CİNSEL İLİŞKİDE BULUNABİLİRLER? Gebelik testinin sonucunu alana kadar çiftler, cinsel ilişkide bulunmamalıdır. Hasta, gebe kaldıysa bebek kalp atışları görülene kadar cinsel ilişki kurulmamalıdır. Sonrasında ise ancak, kanama vs. bir problem olmazsa doktora danışılarak hareket edilmelidir. ET SONRASI ADET SANCILARINA BENZER KASIK AĞRILARI OLURSA NE YAPMAK GEREKİR? Bu tür ağrılar olabilir. Çok şiddetli bir ağrı, 38 derecenin üzerinde bir ateş, bulantı, kusma gibi durumlar söz konusu olursa hemen doktor aranmalıdır. TÜP BEBEK TEDAVİSİ HANGİ DURUMLARDA İPTAL EDİLEBİLİR? Yumurtalıkların cevabı yetersizse, Yumurtaların aşırı cevabı ohss ile karşılaşıldığı yüksek e2 değerleri elde edildiyse, Yumurtalıklar içinde gelişmiş folikül olmasına rağmen yumurta toplama günü içlerinden yumurta elde edilemediyse, Azospermik erkekte ameliyat ile sperm bulunamadıysa, Elde edilen yumurtalar döllenmediyse, Döllenen yumurtaların hiçbiri bölünmediyse, Genetik sorunu olan ve preimplantasyon genetik tanı PGD yapılan embriyolarda normal bir embriyo bulunamadıysa tedavi iptal edilir. TRANSFER YAPILAN EMBRİYOLARIN İYİ KALİTEDE OLMASINA RAĞMEN TUTUNAMAMA SEBEPLERİ NELERDİR? İyi kalitede 1-2 embriyo transferine rağmen tekrarlayan başarısızlıklarda daha ileri tetkikler ile çiftler araştırmalıdır. Kadın ve erkeğin genetik incelemesinin yapılması, endokrin hastalıkların araştırılmasıdiabet, tiroid fonksiyon bozuklukları kanda pıhtılaşmayı artırıcı faktörlerin varlığı, rahim içinin histeroskopi veya laparaskopi ile değerlendirilmesi gibi. Fakat, %20-25 hasta grubunda herhangi bir neden saptanamamaktadır. EMBRİYOLAR DONDURULABİLİYOR MU? Transfer için gerekli olan sayıdan daha fazla ve iyi kalitede embriyo elde edilmesi durumunda uygulanmaktadır. Transfer edilen embriyolar ile benzer kalitede en az 3-4 adet embriyonun daha mevcut olması durumunda dondurma işlemi yapılmaktadır. Ayrıca yumurtalıkların tedaviye aşırı cevap verdiği, ciddi OHSS yani ovarian hiperstimülasyon sendromunun gelişme riskinin yüksek olduğu durumlarda ve tedavi sırasında endometriumarahim iç zarı ilişkin, gebelik şansını azaltabilecek önemli bir sorun saptandığında da embriyoların tümü dondurulabilirtotal freezing.Yapılacak uygun tedavi sonrası dondurulan bu embriyolar rahim içi hazırlanarak tansfer edilir. DONDURULMUŞ EMBRİYODAN ELDE EDİLEN GEBELİK SONUÇLARI NASILDIR? Dondurulmuş embriyonun transferi hastaya ekonomik ve psikolojik avantajlar sağlar. Laboratuar ortamlarının iyi olması halinde dondurulmuş embriyo transferinin başarısı oldukça yüksektir. Ancak dondurulmuş embriyo transferi ile gebelik şansı taze embriyoya göre biraz daha az olabilmektedir. EMBRİYO DONDURMA SÜRESİ NE KADARDIR Kanunlar bu süreyi beş yıl ile sınırlandırmıştır. DONDURULMUŞ EMBRİYO İLE TÜP BEBEK YÖNTEMİYLE DOĞMUŞ BEBEKLER ARASINDA FARK VAR MIDIR? Hiçbir fark yoktur. BETA HCG KANDA GEBELİK TESTİNE ZAMAN YAPILIR? Embriyo transferinden sonra 12. günde hasta kanda gebelik testi için çağırılır. Testi pozitif olanlarda iki gün sonra kan testi tekrarlanır Kan testlerinde gebe kaldığı görülen anne adayı, 2 hafta sonra ultrasonografi ile gebelik kesesi görülmesi ve bebek kalp atımlarının dinlenmesi için tekrar çağırılır. TÜP BEBEK UYGULAMASINDA KARŞILAŞILABİLECEK SORUNLAR NELERDİR? Tedavinin iptal edilmesi Hastaların tedaviye beklenen yanıtı vermemesi, yeterli sayıda yumurta oluşmaması durumunda olur. Genellikle bu oran 7’de 1’dir. Yumurta bulunamaması Nadiren overle ilgili problemler, daha sık olarak yumurta toplama işlemi öncesinde yumurtlama olması veya ultrason ve E2 takipleri normal olmasına karşın follikülden yumurta çıkmaması Empty follikül sendromu sonucu oluşur. EFS tüm siklusların %2-7’sinde görülür ve özellikle kadın yaşını ileri olması halinde tekrarlama olasılığı %20’ye kadar çıkar. Transfer zorluğu Kadının anatomik problemleri nedeniyle embriyo transferi çok zor olabilir. Bu gibi durumlarda gebelik şansı düşmektedir. Sperm bulunamaması TESE uygulanan hastaların yaklaşık %40’ında sperm bulunamaz ve tedavi iptal edilmek zorunda kalınır. Döllenmenin olmaması Yumurta toplama işlemi uygulanan kadınların %5’inde görülür. Çoğunlukla düşük sperm sayısına ya da yumurta ile ilgili problemlere bağlı olsa da her zaman nedenini ortaya koymak mümkün olmayabilir. Gebelik testi öncesi kanama Test gününden önce kanaması olanlarda gebelik şansı düşmekle birlikte gebelik olmadığı anlamına gelmez. Dış gebelik olasılığı Tüp bebek uygulamalarından sonra dış gebelik ihtimali %1–3 arasındadır. Tüplerle ilgili ameliyat veya hasarlaşma öyküsü olan kadınlarda görülme ihtimali artar. Çoğunlukla kahverengi, lekelenme şeklinde vajinam kanama ve kasık ağrısı vardır ve seri kanda gebelik testi beta HCG takibinin yanında vajinam ultrason ile tanınabilir. TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE BAŞARIYI ARTIRAN UYGULAMALAR IVM In Vitro Maturasyon Vücut Dışında Olgunlaştırma Nedir? Kimlere Uygulanabilir? IVM’ de kısa süreli yumurtalıkları uyaran hormon ilacı uygulanması ile veya hiç ilaç kullanılmadan toplanan olgunlaşmamış yumurtaların dış ortamda laboratuvarda olgunlaştırılarak döllenmesi ve daha sonra uygun gelişim evresine ulaştığında rahim içine transfer edilmesi esasına dayanır. IVM halen dünyada az sayıda merkezde uygulanmaktadır. Özellkikle polikistik over sendromlu hastalarda veya yumurta olgunlaşmasında problem yaşanan hastalarda uygulanır. % 15-20 yi geçmeyen gebelik oranları vardır. IMSI Yüksek Mikroskobik Büyütmeyle Seçilmiş Sperm Mikroenjeksiyonu nedir? IMSI işleminde kullanılan yüksek büyütmeli objektifler ve özel optik sistemler aracılığı ile mikroenjeksiyon için hazırlanan spermleri 8050 kata kadar büyütmek ve spermin başı içerisindeki anomalili yapıları ayırt ederek seçim yapmak mümkün olmaktadır. Fakat bu durum spermin döllenme, embriyo gelişimi ve gebelik için çok önemli olan genetik anomalilerinin tanımlanmasına imkan vermemektedir. Androloji laboratuarında özel boyama teknikleri ile bu anomaliler tanımlanabilmekte, fakat bu spermler boyama sonrası canlı kalamadıklarından mikroenjeksiyon için kullanılamamaktadır Embriyo zarının inceltilmesi assisted hatching işlemi nedir? Embriyo zarı kalınsa inceltilmesi gerekir. Bunun için genellikle embriyo transferi yapılacağı günün sabahı transfer edilecek olan embriyoların zarı embriyolog tarafından lazer ile inceltilir. Bu işlem embriyoların rahim içine kolay yapışmasını sağlar. Bu uygulama zarın kalın olduğu durumlar, 38 yaş üstü hastalar, daha önce dondurulmuş embriyolar ve tekrarlayan başarısızlığı olan hastalarda tercih edilmektedir. Yapay Rahim co-culture nedir? Ko-kültür, anne adayının rahminden alınan hücreleri yetiştirmek ve laboratuvarda oluşan döllenmiş yumurtaları, bu rahim hücreleri üzerine yerleştirip gelişmelerini sağlamaktır. Yapay rahim adı da verilen uygulamada embriyo gelişiminin anneden alınan rahim hücreleri ile birlikte olmasının iyi sonuç verdiği konusunda yeterli bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca embriyo geliştirme solusyonlarının ileri teknoloji ürünü olması artık bu yöntemin az sayıda merkezde yapılmasına veya kullanılmamasına neden olmuştur. Embriyo yapıştırıcıglue işlemi nasıl yapılır? Embriyo glue ,tranfer sırasında kullanılan yeni bir kültür ortamıdır. İçerisinde bulunan hyaluronan adlı maddenin etkisi ile embriyonun rahim içerisinde tutunma şansının arttığı düşünülmektedir. Preimplantasyon genetik tanı PGT/PGDnedir? Son yıllarda genetik bilimindeki gelişmeler henüz gebelik oluşmadan, tüp bebek yöntemleriyle laboratuvar ortamında geliştirilen embriyolar üzerinde genetik inceleme yapılmasına ve seçilmiş olan sağlıklı embriyoların anne adayının rahimine yerleştirilmesine imkan tanımaktadır. Bu yönteme gebelik öncesi genetik tanı Preimplantasyon Genetik Tanı-PGT adı verilmektedir. PGT, ailesinde genetik hastalıklar olan çiftlerin ya da uygulanan tedavilere cevap vermemiş interfil ailelerin sağlıklı bebeğe kavuşmalarını sağlayan genetik tanı yöntemidir 106Embriyolarda Genetik İnceleme Kimlere Önerilmektedir? Tüp bebek programına alınan her çiftte embriyoların genetik olarak incelenmesine gerek duyulmamakta, buna karşın belirli özelliklere ve risklere sahip olan çiftlerde bu inceleme önerilmektedir. Bu özellikler şu şekilde sıralanabilir Genetik veya kalıtsal bir hastalık taşıyıcılığı bulunan çiftlerde, Daha önce genetik hastalığı olan çocuk veya çocuklara sahip çiftlerde, Yardımcı üreme teknikleri tüp bebek için kabul edilmiş ileri yaş grubundaki kadınlarda 37 yaş ve üzeri Tekrarlayan erken gebelik kayıpları-düşükleri olan çiftlerde, Bir çok kez yardımcı üreme teknikleri uygulanmasına rağmen gebelik elde edilememiş veya düşüklerle gebeliklerini kaybetmiş olan çiftlerde, Şiddetli erkek kısırlığı ile birlikte görülen kromozom bozuklukları veya genetik hastalıklarda, HLA genotyping doku tiplemesi yapılması amacı ile, Genetik predispozisyon gösteren hastalıkların tanımlanması için. 107Genetik Tanı Amaçlı Biyopsi İşleminin Embriyonun İleri Gelişimine Zararı Var Mıdır? Biyopsi işlemi embriyonun 7 veya daha fazla hücre blastomer içerdiği dönemde uygun teknik şartlarda ve tecrübeli kişiler tarafından yapıldığı zaman embriyonun ileri gelişimine zarar vermemektedir Tüp bebek tedavisi bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin en çok tercih ettiği tedavi yöntemleri arasında yer alıyor. Eğer siz de uzun zamandan beri bebek sahibi olamıyorsanız ve tüp bebek tedavisi ile çocuk sahibi olmak istiyorsanız hemen tedavi olmaya başlayarak kısa süre içerisinde olumlu sonuçlar almanız mümkün olacaktır. Tıp dünyasında yaşanmakta olan gelişmeler sayesinde özellikle son yıllarda tüp bebeklerdeki başarı oranı eskisine oranla çok daha fazla. Tüp Bebek Tedavisi Ne Zaman Sonuç Verir? Normal yollarla hamile kalamayan anneler genellikle tüp bebek tedavisi sayesinde bebek sahibi olmayı deniyor. Bahsetmiş olduğumuz bu tedavinin kesin sonuçları olmadığı için tedaviye başladıktan sonra sabırlı olmak oldukça büyük önem taşıyor. Tüp bebek tedavisi sırasında anne ve babadan alınmış olan hücreler dış ortamda birbiriyle birleştirilir ve daha sonra anne rahmi içerisine yerleştirilir. Tedavinin başarılı bir şekilde sonuçlanabilmesi için yerleştirilmiş olan bu hücrelerin anne vücudu ile mükemmel bir şekilde uyum sağlaması gerekmektedir. Eğer genetik olarak bahsetmiş olduğumuz uyum hücre ile anne rahmi arasında gerçekleşmezse anne vücudu rahim içerisinde bulunmakta olan hücreleri adet şeklinde dışarıya atmaya çalışacaktır. Tedavideki başarı oranını arttırmak için psikolojik olarak güçlü olmak gerek. Çünkü tüp bebek tedavisi sırasındaki başarı süresi kişiden kişiye göre değişiklik gösterebiliyor. Kimi çiftler ilk denemede bebek sahibi olabilirken kimileri de defalarca kez tüp bebek tedavisini denemesine rağmen sonuç alamıyor. Tedaviye başlarken uzun bir süre boyunca tüp bebek tedavisini başarılı bir şekilde gerçekleştirmek için çalışmak zorunda kalabilirsiniz. Tüm bu unsurları göz önünde bulundurarak tedavi sürecine başlamanız psikolojik olarak çok daha rahat etmenize yardımcı olacaktır. Tüp Bebek Tedavisi Vücuda Zarar Verir Mi? Erkekler sürekli olarak sperm üretimini artık bir şekilde devam ettikleri halde kadınlarda durum tam olarak böyle değildir. Normal şartlar altında her kadın ayda sadece bir tane yumurta hücresi üretir. Üretilmiş olan bu yumurta hücrelerinin tüp bebek tedavisinde kullanmak için sürekli olarak vücut içerisinden alınması zaman içerisinde çeşitli problemlerin meydana gelmesine sebep olabilir. Tüp bebek tedavisini uygulamaya başladıktan sonra yaklaşık olarak 3 ay içerisinde vücut yıpranmaya başlayacaktır. Bu yüzden de doktorların büyük bir bölümü tüp bebek tedavisinde başladıktan sonra eğer uzun süre boyunca başarı yakalayamazsanız, vücuda dinlenmesi için belirli bir süre tanımanızı tavsiye ediyor. Eğer tedaviye başladıktan sonra uzun bir süre boyunca gebelik meydana gelmezse yaklaşık olarak 2 veya 3 ay boyunca ara vermenizi tavsiye ediyoruz. Bahsetmiş olduğumuz bu süreç içerisinde vücutta üretilmiş olan yumurtaların kalitesi artacak ve böylece tekrar tedaviye başladığınız zaman gebe kalma ihtimaliniz de artmış olacaktır. Sadece yumurta hücrelerinin kendini toparlaması için değil aynı zamanda sperm hücrelerinin de kuvvetlenmesi için bahsetmiş olduğumuz 3 aylık süreç oldukça faydalı olacaktır. Eğer siz de uzun zamandan beri tedavi yöntemlerini deniyor fakat bir türlü sonuç alamıyorsanız belirli bir süre için ara vermeniz faydalı olacaktır. Vücudun Kendini Toparlaması İçin Neler Yapmak Gerekli? Eğer tüp bebek tedavisine bir süre için ara verdiyseniz vücudunuzun kendisini çok daha kısa süre içerisinde toparlayabilirsiniz. Üreme hücrelerinin genel bir bölümü protein yapıda olduğu için günlük hayatı protein oranı yüksek olan besinleri tüketmek, üreme hücrelerinin çok daha etkin bir şekilde çalışması için yardımcı olacaktır. Eğer siz de tüp bebek tedavisine ara verdiyseniz ve bu süreç içerisinde hücrelerinizi güçlendirmek istiyorsanız genellikle et ve ürünlerini kullanmak, vücudun kendini toparlaması için faydalı olacaktır. Sadece beslenme açısından değil aynı zamanda psikolojik olarak da kendinizi eğitmeniz gerekiyor. Eş adaylarının bu süreç içerisinde birbirlerine karşı olan tutumları psikolojik olarak tedavi sürecine alışmak için oldukça önemlidir. Eğer kısa süre içerisinde siz de başarı oranı yakalamak istiyorsanız psikolojik olarak eşinize destek olabilirsiniz. Eğer bahsetmiş olduğumuz psikolojik destek konusunda yardım almak istiyorsanız, profesyonel bir şekilde çalışmakta olan aile terapistleri size bu konuda yardımcı olacaktır. Yaklaşık olarak 3 ay boyunca vermiş olduğunuz ara içerisinde hücrelerin içerisinde bulunmakta olan besin maddeleri ciddi anlamda artacağı için tedaviye tekrar başladıktan sonra başarılı olma ihtimaliniz ciddi anlamda artış gösterecektir. İleri Yaşlarda Tüp Bebek Tedavisi Görenler Kadınlarda belirli yaşın üzerinde doğurganlık oranı ciddi anlamda azaldığı için tüp bebek tedavisinin yapılmakta olduğu yaş aralığı oldukça önemlidir. Eğer 40 yaşından daha büyük kadınlarda tüp bebek tedavisi işlemlerine yeni başlanıyorsa uygulanacak olan her işlem oldukça büyük önem taşıyor. Çünkü üretilmekte olan yumurtaların sayısı günden güne azalacak ve buna bağlı olarak da kalite anlamda ciddi düşüşler meydana gelecektir. Tüp bebek tedavisinin başarısı olmaması durumunda ara verilmesi, belirli yaşın üzerindeki bayanlarda çok daha önemlidir. Eğer tüp bebek tedavisi konusunda yapılmış olan bir deneme sonucunda başarılı olunamıyor ise mutlaka 2 – 3 ay kadar ara vermek gerekiyor. Bu yöntem sayesinde zaten az sayıda üretilmekte olan yumurtaların kalitesi korunmuş oluyor. Bu yüzden de ileriki yaşlardaki tüp bebek tedavisine uygulamak isteyen kişiler kısa süre içerisinde başarıya ulaşmalıdır. Başarı oranını arttırmak için de az önce bahsetmiş olduğumuz gibi beslenme alışkanlıklarınızı değiştirebilir ve aynı zamanda doktorunuz tarafından tavsiye edilmekte olan ilaçları kullanmaya başlayabilirsiniz. Bu konu ile ilgili olarak piyasaya çıkmış olan ilaçların oldukça büyük bir bölümü ciddi anlamda işe yarıyor. Özellikle belirli yaşın üzerindeki bayanlarda vücuttaki hormon seviyesi ciddi anlamda bozulmalara uğrayacağı için tıp dünyasında kullanılmakta olan ilaçlar sayesinde bahsetmiş olduğumuz bu denge tekrar kuruluyor. Vücuttaki hormonların yeterli seviyede olması yumurta hücresinin sağlıklı bir şekilde üretilmesi için oldukça önemlidir. Tedavi yöntemleri uygulamaya başlamadan önce mutlaka vücuttaki hormon seviyesini kontrol ettirerek meydana gelebilecek olan herhangi bir aksaklık durumunda, kısa süre içerisinde tedavi işlemlerine başlanmalıdır. Yumurta Dondurarak Tüp Bebek Tedavisine Ara Vermek Eğer maddi durumunuz iyiyse, genç yaşlarda üretmiş olduğumuz yumurtalarınızı saklayarak çok daha ileriki yaşlarda kullanabilirsiniz. Donanımlı hastaneler tarafından uygulanmakta olan yumurta dondurma işlemleri sayesinde, daha önceden üretmiş olduğunuz sağlıklı yumurtaları saklayarak tüp bebek tedavisinde kullanabilirsiniz. Bahsetmiş olduğumuz yumurta hücrelerinin saklanması için gerekli olan şartlar oldukça olağanüstü durumlar olduğu için bu işlemleri yaptırmak istiyorsanız belirli miktarlarda ücretler ödemeniz gerekecektir. Genç yaşlarda vücuttan alınmış olan yumurta hücreleri gerekli olan şartlarda saklanırken herhangi bir bozulmaya uğramaz. Böylece tüp bebek konusundaki başarı şansınızı arttırabilir ve aynı zamanda eğer tüp bebek tedavisine ara vermek istiyorsanız gönül rahatlığı ile uzun bir süre boyunca ara verebilirsiniz. Bahsetmiş olduğumuz yöntemleri uygulamak için ülkemizdeki şartların tam olarak yeterli olduğunu söylemek doğru olmayacaktır. Eğer yumurta dondurma işlemlerini yaptırmak istiyorsanız daha çok yurt dışında bulunmakta olan hastanelerden destek almanız gerekecektir. Döllenme Nedir ve Nasıl Gerçekleşir? İlerde bebeği oluşturacak olan embriyo hücresinin ilk defa oluşması için sperm ve yumurta hücresinin birbiri ile döllenmesi gerekmektedir. Erkeklerde sperm hücresi tek seferde milyonlarca defa üretilebilirken, kadınlarda ayda sadece 1 adet yumurta hücresi üretilir. Cinsel ilişki sırasında yumurta ve sperm hücreleri birbirleriyle birleşerek bebeğin ilk hücresi olan zigotu meydana getirirler. Tek bir yumurta içerisine fazla sayıda sperm girmemesi için ilk sperm yumurta hücresine girdikten sonra yumurta hücresinin kendi etrafında koruyucu bir tabaka örmeye başlar. Koruyucu bu tabaka sayesinde diğer gelen sperm hücreleri yumurta içerisinde giremeyecek ve böylece bir adet zigot hücresi oluşacaktır. Halk arasında yaygın bilinen görüşlerden bir tanesi de ikiz bebeklerin 2 adet sperm ile oluşuyor olmasıdır. Biyolojik olarak böyle bir olayın meydana gelmesi mümkün değildir. Çünkü az önce de bahsetmiş olduğumuz gibi sadece bir adet sperm hücresi yumurta hücresine girdikten sonra koruyucu tabaka devreye girer. İkiz bebeklerin oluşma sebebi ise yumurta hücresinin büyürken kendi kendine bölünmesi ve bu şekilde büyümeye devam etmesidir. Diğer yandan aynı şekilde eğer anne bir ay içerisinde iki adet yumurta hücresi üretirse, ikiz bebekler meydana gelebilir. Fakat bahsetmiş olduğumuz ayda iki yumurta üretilmesi olayı oldukça nadir karşılaşılan bir durumdur. Döllenme işleminin sağlıklı bir şekilde gerçekleşebilmesi için sperm ve yumurta hücresinin başarılı bir şekilde üretilmiş olması gereklidir. Döllenme işlemi doğal yöntemler ile gerçekleşmediği zaman ise tüp bebek tedavisinde başvurulur. Tüp bebek tedavisinde anne ve babadan alınmış olan üreme hücreleri dış ortamda birleştirilerek bir anlamda yapay bir şekilde döllenme meydana gelir. Dış ortamda yapılmış olan bu döllenme sonucunda oluşan ilk hücreler daha sonra anne rahmi içerisine tekrar yerleştirilerek doğal yöntemlerle döllenme işlemi yapılmış gibi bir görünüm ortaya konur. Fakat tüp bebek tedavisi her ne kadar oldukça gelişmiş bir yöntem olsa da yine de tamamen doğal bir döllenme yöntemi olmadığı için tüp bebek tedavisinde başarısızlık durumları da meydana gelebilir. Başarı oranını arttırmak için yapabileceğiniz birçok farklı uygulama bulunduğu için bu konuda çalışmalar yaparak kısa süre içerisinde meydana gelen problemleri ortadan kaldırabilirsin. Tüp bebek uygulamalarında spermin seçimi çok önemlidir. Seçilen sperm yalnız gebeliğin oluşması için annenin yumurtası ile birleşmeyecek , seçilmiş sperm ile oluşan embryo gebeliğin devamı ve sağlıklı bir nesil gelişmesinide sağlayacaktır. Sperm hücresi anne yumurtasına oranla son derece basit , küçük bir yapıda olmasına rağmen içerdiği genetik özellikler bakımından babanın özelliklerinin mükemmel bir örneğidir. Bu yüzden gelecek nesiller boyunca da özelliklerin aktarımını sağlayacaktır. The selection of sperm is very important in IVF applications. The selected sperm will not merge with the mother’s egg for the formation of pregnancy alone, the embryo formed with the selected sperm will provide the continuation of pregnancy and the development of a healthy generation. Although the sperm cell is very simple and small compared to the mother’s egg, it is an excellent example of the father’s characteristics in terms of the genetic features it contains. Therefore, it will ensure the transfer of features throughout the next generations.

tüp bebek için sperm verme